ЭХХ томьёог

                          Ээлжит хичээлийн хөтөлбөр-1

Сэдэв 1. Алгоритмыг блок схемээр дүрслэх. Шугаман алгоритм
Суралцахуйн зорилт: Үйлдлийн дарааллыг тодорхойлох мэдлэг ойлголтоо гүнзгийрүүлж, шугаман алгоритмыг блок схемээр дүрслэх, тодорхой утгад үр дүнг тооцоолох, үгээр болон блок схемээр дүрсэлсэн шугаман алгоритмыг ойлгох, тайлбарлах. 
Эзэмших мэдлэг, чадвар:
• Үйлдлийн дарааллыг тодорхойлох мэдлэг, ойлголтоо гүнзгийрүүлэх; 
• Шугаман алгоритмыг блок схемээр дүрслэх, тодорхой утгад үр дүнг тооцоолох;
 • Үгээр болон блок схемээр дүрсэлсэн шугаман алгоритмыг ойлгох, унших. Түлхүүр үг: Алгоритмыг үгээр дүрслэх, блок схемээр дүрслэх, шугаман алгоритм, эхлэлийн блок, төгсгөлийн блок, оролт, гаралтын блок, явцын блок. 

Судлах цаг: 1 
Багшийн бэлтгэх зүйл: Шугаман алгоритмыг дүрслэх блок схемүүдийг харуулсан цахим үзүүлэн, тарааж өгөх материал, үгээр болон блок схемээр илэрхийлсэн жишээ шугаман алгоритмууд, Яст мэлхийн урлан (Microsoft Windows Logo) программ.

Хичээлийн үлгэрчилсэн төлөвлөлт:
            Үйл ажиллагаа
       Хугацаа
       (40 мин)
Хүрэх үр дүн





1.
Алгоритмыг үгээр илэрхийлэх аргыг “a талтай кубын эзлэхүүнийг тодорхойлох” бодлогоор сэргээн сануулж, дадлага ажил хийнэ. 
• Алгоритмыг Яст мэлхийн урлан программаар дүрслэх;
 • Алгоритмыг a-ийн тодорхой утгад үр дүнг тооцох аргыг сэргээн сануулах; 
• Уг алгоритмыг блок схемээр дүрслэн өмнөх аргатай харьцуулан ярилцах, дүгнэлт гаргах. Эхлэл, төгсгөл, оролт, гаралт, явцын блокыг таниулна. Шугаман алгоритмыг дүрслэхэд хэрэглэх блокуудыг тайлбарлан дэвтэртээ тэмдэглэж авна.
     




         10минут 
 • Шугаман алгоритмыг дүрслэхэд хэрэглэгдэх блок схемүүдийг үүрэг зориулалтын дагуу хэрэглэх;
• Хялбар шугаман алгоритмыг үгээр болон блок схемээр дүрслэх; 

2.
Өмнөх ангид үгээр илэрхийлж байсан шугаман алгоритмыг блок схемээр илэрхийлэх дадлага ажил хийнэ (Сурах бичгийн 19-20 дугаар хуудас. Багаар зохион байгуулж болно).
• Дугуйн талбай олох бодлогын Алгоритмыг блок схемээр дүрслэх; 
• a, b талтай тэгш өнцөгтийн талбай олох алгоритмыг блок схемээр дүрсэх, Яст мэлхийн урлан программаар дүрслэх, тодорхой жишээн дээр үр дүнг тооцоолох;
• a, b талтай тэгш өнцөгтийн гурвалжны талбайг олох алгоритмыг блок схемээр дүрслэх, Яст мэлхийн урлан программаар дүрслэх, тодорхой жишээн дээр үр дүнг тооцоолох; 
• a, b талтай тэгш өнцөгтийн периметрийг олох алгоритмыг блок схемээр дүрслэх, Яст мэлхийн урлан программаар дүрслэх, тодорхой жишээн дээр үр дүнг тооцоолох; 
• r радиустай тойргийн урт, дугуйн талбайг тооцоолох алгоритмыг блок схемээр дүрслэх, Яст мэлхийн урлан программаар дүрслэх, тодорхой жишээн дээр үр дүнг тооцоолох.







       20минут

• Шугаман алгоритмыг Яст мэлхийн урлан программаар дүрслэх, ажиллуулж үр дүнг харах, тайлбарлах; 
• Шугаман алгоритмыг тодорхой жишээн дээр биелүүлж, үр дүнг тооцоолох.


3.
Блок схемээр дүрсэлсэн алгоритм өгч, үр дүнг тооцоолох, бодлогын өгүүлбэрийг томьёолох дадлага ажил хийнэ. Хэрэгцээтэй мэдээллээ тэмдэглэж авна.


         10минут
 Үгээр болон блок схемээр өгсөн алгоритмыг ойлгож, биелүүлэх, үр дүнг тооцох, тайлбарлах.

 Ээлжит хичээлийн хөтөлбөр
Хичээлийн зорилго: Алгоритм нь тавьсан зорилгодоо хүрэх үйлдлийн төлөвлөлт болох нь мөн дүрслэх аргатай танилцах.
Зорилт: Алгоритмыг дүрслэх арга хэрэглэж бодлого бодох.
Хичээлийн хэлбэр:
  • Шинэ мэдлэг олгох 
  • Багаар ажиллах
Арга технологи: Тайлбарлан танилцуулах, дасгалын арга.
Хэрэглэгдэхүүн: Сурах бичиг,тааран өгөх материал “багаар”.
Сурагчийн энэ сэдвээрх суурь мэдлэг : 
       - Шүд угаах үйлдлийн дараалалийг нэрлүүлэх. 
       - Морь эмээлэх үйлдлийн дараалалийг хэлүүлэх.
    Хичээлийн бүтэц хугацааны төлөвлөлт:
      1. Сэргээн санах үе-5 мин 
      2. Төсөөлөл авах баримжаа үе-5 мин 
      3. Шинэ мэдлэг авах үе- 10 мин
      4. Бүтээлч үйлийн орчин бүрдүүлэх үе-2+2 
      5. Бие дааж өөрийгөө хөгжүүлэх-3+1
      6. Харилцан мэдээлэл солоилцох- 3мин +2 
      7. Үнэлгээ,дүгнэлт-2 мин 
      8. Даалгавар өгөх-5 мин

      ХИЧЭЭЛИЙН ЯВЦ

      Хийх ажлууд
      Багшийн үйл ажиллагаа
      Мин
      Сурагчийн үйл ажиллагаа
      Сэргээн санах үе
              1. Шүд угаах үйлдлийн дараалал
              2. Морь эмээллэх үйлдлийн дараалал
      5
               1. ОО шүдний сойзоо авна.
      4 сойзон дээрээ оо түрхэнэ
              2.Эмээл,морь бэлдэнэ
      Мориндоо тохиноо тох
           3. Эмээлээ тохно.
      Төсөөлөл бааримжаа / ын үе.(k1)
              1. Чай чанах
              2. Бодлого бодохын тулд.

      5
      Чай чанахын тулд эхлээд усаа бэлтэнэ.Дараа нь хандаа хийн тэгээд галанд тавина.
      Өгөгдөл ,үйлдэл,үр дүн жишээ бодлого зохиох.

      Шинэ мэдээлэлтэй ажиллах үе.(K1)
      Өмнөх жишээнүүдээс дүгнэн алгоритм гэж юу вэ?
      10
      Анхны өгөгдлөөс хайж байгаа үр дүн хүртэл гүйцэтгэх үйл ажиллагааны уялдаа холбоо бүхий маш нарийн дарааллыг алгоритм гэнэ.
      Мэдээлэл солилцож, мэдлэгээ хуваалцан хамаарч ажиллах (к2)
      1)Утасаар ярилцах алгоритм зохиох.
      2) Алгоритмыг дүрслэх
      3) Алгоритм үүсэл гарал, яаж бий болов. Алгоритм гэдэг үгийн гарал үүсэл нь дундад зууны үеийн узбек математикч, одон орон судлаач Аль-хорезм-ийн нэртэй холбоотой. нхэмээн үг нь энэ хүний нэрний латин бичлэгalgorithmi гэсэн үгнээс гаралтай
      4+1
      5 дараалал нэрлэх.
      Алгоритмыг ердийн хэл ярианы аргаар бичиж
      Зорилго, үйл ажиллагаа, үр дүн

      Үйлдэл1, үйлдэл2, үйлдэл3
      Арфметикийн дөрвөн үйлдэл гүйцэтгэн дүрмийг(Алгоритм)зохиожээ мөн үйлдлийг гүйцэтгэж дүрэм гэж ойлгожээ.

      Мэдлэгээ ур чадвар болгон төлөвшүүлэх .(K3)
      Энгийн бутархаайн хуваан үйлдлийн Алгоритмыг зохиоё.
      Жишээ 1:
      5
      Анхны өгөгдөл:нэгдүгээр бутархай (хуваагдагч )хоёрдугаар бутархай хуваагдагч.
      Үр дүн:ноогдвор бутархай
      Загвар: а.бут/н хурт/г II бут/хурт
      б. бут/н хув/ийг II бут/хурт
      в.ноогдвор бутархай хүртвэрт а үйлдлийн үр дүнг,хуваарьт нь б үйлдлийн үр дүнг бич
      Бие дааж ажиллах,өөрийгөө хөгжүүлэх .(K3)
      Аргумент А,В
      Үр дүн Х
      Эхлэл  А тоог оруул
      В тоог оруул
      Х=A*B
      X-ийг хэвлэж гарга төгсөх Энэ алгоритмыг нэрлэ
      6
      Үгээр илэрхийлэгдсэн хоёр тооны үржвэрийг олох алгоритм
      Үнэлгээ, дүгнэлт
      Багаар нь үнлэх
      2
      Стандарт бус
      Далгавар өгөх
      Сурах бичиг(1,2,9)
      2
      Асуулт хариулт
      Багшийн тэмдэглэл дараа 
      анхаарвал зохих зүйл


      Ээлжит хичээлийн хөтөлбөр
      Хамрах хүрээ: Баян-Өндөр цогцолбор сургууль 9 е анги
      Хичээлийн сэдэв: Шугаман алгоритм
      Хугацаа: 40 мин   
      Зорилго:  Шугаман алгоритм ашиглан бодлого бодож сурах
      Зорилт:   
      • Шугаман алгоритм гэж юу болох
      • Блок схемээр дүрслэх
      • Шугаман алгоритмыг ашиглаж бодлого бодох
       Хичээл заах арга зүй:
      • Тайлбарлан таниулах
      • Бодлого дасгал
      Хэрэглэгдэхүүн: Самбар, шохой,  үзүүлэн таниулах материал
      Хичээлийн бүтэц:
      Багшийн дэмжлэг
      Сурагчийн үйл ажиллагаа

      1.Анги зохион байгуулах    2 мин  
      • Мэндлэх
      • Ирцээ бүртгэх
      • Хичээлээ эхлүүлэх

      • Багш орж ирэхэд мэндлэх
      • Хичээлийн бэлтгэлээ хангах

      2. Өмнөх хичээлээ сэргээн санах
        2 мин  
      Алгоритм гэж юу вэ?
      Алгоритмыг дүрслэх ямар ямар дүрс үзсэн бэ?
      Багшийн асуултанд хариулах
      Төгсгөлөг алхамтай дэс дараалсан үйлдлээр бодлогыг  шийдэх арга алгоритм гэж нэрлэдэг.   


      3. Сэдэл төрүүлэх
            5мин
      Өглөө босоод дүрэмт хувцасаа өмсөх.
      Цагаан цамцаа өмсөх   хүрэмээ өмсөх
      Гадуур хувцасны гадна талаар дүрэмт хувцас өмсөж болохгүй.
      • Цагаан цамцаа өмсөх
      • Хүрэмээ өмсөх
      • Өмдөө өмсөх
      • Гутлаа өмсөх
      • Гадуур хувцаа өмсөөд гэрээсээ гардаг

      4. Шинэ мэдлэг     олгох         10 мин
      Шинэ мэдлэг олгож байхад ойлгомжгүй зүйл гарвал багшаасаа асуугаарай
      Багшийн өгч буй онолын мэдлэгийг тэмдэглэн авах


      5.Дасгал даалгавар
      1. мин
      1.хоёр тоо өгөгдөв. Тэдгээрийн үржвэрийг  ол.
      2. Тэгш өнцөгтийн a,b талууд өгөгдсөн бол приметр талбайг ол
      2. Тойргийн тайлбайг ол
      1. p=(a+b)*2                                S=a*b
      1. Утга оруулна                              2. Тооцолно                            3. Утга хэвлэ                                   4. Төгсгөл   
      2. S=πr2                           богдлого бодож, үгээр илэрхийлэх, блок схемээ зурна


      6.Үнэлэх      3мин
      Хичээлийн үйл явцыг идэвхи санаачлагатай явуулах үүднээс стандарт үнэлгээ өгнө.

      Хичээлдээ идэвхтэй оролцох.


      7.Дүгнэлт     2 мин

      Хичээлээ бататгах байдлаар сурагч бүрээс хичээлээ бататган асууна
      Үзсэн хичээлээ бататган тайлбарлах                               Шугаман алгоритм гэдэг нь аливаа зүйлийн дараалал эхнээс нь хийхээр дараалсан байна.

      8. Гэрийн даалгавар өгөх                2 мин
      2 тооны үржвэрийг олох алгоритм зохио
      Багшийн өгсөн гэрийн даалгаварыг тэмдэглэн авах.


      Хичээлийн агуулга:

      Блок схем

      Үүрэг, зориулалт



      Алгоритмын эхлэлийг тэмдэглэх блок
      (Дугуй тэгш өнцөгт)





      Хэмжигдэхүүнд гараас утга хүлээн авах, алгоритмын үр дүнг хэвлэх үйлдлийг тэмдэглэх блок
      (параллелограмм)





      Хэмжигдэхүүнд утга олгох үйлдлийг тэмдэглэх блок
      (тэгш өнцөгт)




      Алгоритмд төгсгөлийг тэмдэглэх блок

      Гүйцэтгэгчийн хийх үйлдлийн дарааллыг эхнээс нь дараалан биелүүлэхээр тодорхойлсон бол түүнийг шугаман алгоримт гэнэ.
      Жишээ нь:
      • 2 тооны нийлбэр олох алгоритм зохио
      Бодолт
      C=a+b  үгээр илэрхийл
      1. Утга оруул   a,b
      2. 2 тооны утгыг тооцоол
      3. Нийлбэрийг хэвлэ
      4. Төгсгөл
      Блок схем







      Үзүүлэн таниулах материал

























      0 comments:

      Post a Comment